Беларусь ва умовах набыця суверенітэту і дзяржаунасці (канец 1980-ых па цяперашні час)
Преподаватель: Сорокин
Курс: 1
Факультет: Юридический
Тип: Лекции по Истории государства и права Беларуси
Беларусь ва умовах набыця суверенітэту і дзяржаунасці (канец 1980-ых па цяперашні час)
Спробы рэфармавяння саюза СССР
Дэкларацыя аб дзяржауным суверэнітэце.
Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь 1994г. са змяненнямі і дапауненнямі
Сістэма арганізацыі улады у Рэспубліке
Утварэнне садружнасці незалежных дзяржау
Судовая сістэма
Непамернымі выдаткамі на ваеную галіну цяжкай прамысловасці на вайну у Ауганістане шчодрым фінансаваннем шжрагу краін Азіі і Афрыкі давала пра сябе знаць невырашанасці жывелага пытання. Для Беларусі нацыянальнай трагедыяй стала катастрофа на Чарнобыльскай АС. Першыя захады па выпрауленню цяжкага эканамічнага становішча былі зроблены у канцы 1982г. Юрыем Андропавым, які жорсткімі адміністрацыйнымі мерамі спрабавау навесці парадак у эканоміцы, не меняючы самой сістэмы. У лютым 1984г. партыйна-дзяржаунае кірауніцтва у саюзе СССР узначаліу Кастусь Чырненка. Пры якім крызісныя з’явы сталі яшчэ больш вінавочнымі. У сакавіку 1885г. генеральным сакратором ЦК КПСС- Гарбачоу. Асноуным зместам яе была спроба умацавання сацыялістычнага ладу на аснове дэмакратызацыі грамадскага жыця, аслаблення цэнзуры, пашарэння самастойнасці прадпрыемствау, нарошчванне тэмпау сацыяльна-эканамічнага развіця на аснове рынкавых адносін. Рэалізацыя задумак выклікала значныя змены, як у саюзе СССР так і у дзяржавах сацыялістычных садружнасцей. У СССР пачалі ўтвараца палітычныя партыі. Звыкламі сталі лютныя сходы і мітынгі. Згодна з рашэннямі 19 партыйнай канферэнцыі, у снежні 1988г. вярхоўны савет саюза СССР прыняў закон “аб змяненні і дапаўненні канстытуцыі СССР”. Паводле іх уносіліся змены ў выбарчую сістэму і ўтвараўся з’езд народных дэпутатаў Саюза ССР, як вышэйшы орган дзяржаўнай улады ў Саюзе ССР. з’езд фарміравау вярхоуны савет, як пастаянна працуючы заканадаучы орган, старшынёй прызідуума- генеральны сакратар ЦК КПСС Гарбачоў. На з’езд народных дэпутатау СССР ад Беларусі былі абраны 60 народных дэпутатаў. на 1-ай сэсіі вярхоунага савета БССР у маі 1990г. старшынёй вярхоунага савета рэспублікі быу абраны былы сакратар центральнага камітэта Мікалай Дземенцей. На аснове лібералізацыі палітычнага жыцця у саюзе ССР саюзныя рэспублікі пачалі адна за другой прымаць акты аб дзяржауным суверэнітэце. Летам 1990г. заявілі аб сваім суверэнітэце Расія і Україна, Беларусь і інш. рэспублікі.
Змест Дэкларацыі аб дзяржауным суверэнітэце прынята 27 ліпеня 1990г. вярхоуным саветам БССР абвяшчаючы аб абрані рэспублікай уласнага шляху развіця яна не выключала магчымасці адстойваня яго праз утварэнне новага саюза рэспублік, гэта значыца перагляду кампітэнцыі органаю СССР і рэспублік. Неабходнасць неадкладнай падрыхтоукі новага дагавора аб саюзе СССР была падкрэслена у характэрызуемай дэкларацыі. Беларусь прапаноувала пачаць распрацоуку дагавора аб саюзе суверэнных дзяржау і у гэтым была рацыя. У сакавіку 1991г. на праведзяным саюзным рэферендуме абсалютная большасць яго удзельнікау грамадзян ССССР парадка 70% БССР, 80: выказалася за уваходжане у абноулены саюз. Дэкларацыя хоць і небыда тады на думку Рыгора Васілевіча юрыдычнае значэння і насіла рэкамендацыйны характар. Аднак многія яе ідэі былі уключаны у праекты распрацоуваемых нарматыўных актаў. Гэта мела на увазе і сама дэкларацыя. У артыкуле 12, якой сказана, што яе палажэнні рэалізуюцца вярхоуным саветам шлязам прыняцця новай канстытуцыі асноунага закона і законау БССР. дэкларацыя абвясціла на тэррыторыі Рэспублікі вядучую ролю канстытуцыі і законау БССР. павагі да прынцыпау міжнароднага права вызначаліся і мэты дзяржаунага суверэнітэту- гэта значыць, сваюоднае развіце і дабрабыт на аснове забеспячэння правоу асобы у адпаведнасці з канстытуцыі БССР і яе міжнароднымі абавязкамі. Ператварэнне сваей тэрыторыі у безядзерную тэрыторыю, а Беларусь у нейтральную дзяржаву. Мінавіта у сведамленні адказнасці за лес народа прывяло да таго, што вярхоуны савет абвясціу “поуня дзяржауны суверынетэт БССР як вяршенства, самастойнасці і паунату дзяржаунай улады у межах яе тэррыторыі прававоснасць яе законау, незалежнасць рэспублікі” і заявіу пра імкненне стварыць прававую дзяржаву. Пачатак шляху да дзяржаунага суверэнітэту быу пакладзены ва умовах, калі рэспубліка не валодала юрыжычнай, палітычнай і гаспадарчай самастойнасцю. Правал у жніуні 1991г. спробы часткі кірауніцтва саюзнага цэнтра сілай спыніць працэс дэмакратызацыі спрыяу руху суверэнізацыі. 25 жніуня 1991г. сесіяй вярхоунага савета БССР прыняла закон аб надані статуса канстытуцыйнага закона, дэкларацыі вярхоунага савета БССР аб дзяржауным сувернітэта… і пастанову аб забеспячэнні палітычнай і эканамічнай самастойнасці Беларусі. Адпаведна дэкларацыі Беларусь набыла права самастойна заключаць дабрахотныя саюзы з інш. дзяржавамі і выходзіць з гэтых саюзаў.
Кастытуцыя БССР была прынята 15 сакавіка 1994г. вярхоуным саветам Беларусі. У першаню увела інстытут прэзідэнства. Вызначала права правядзення рэферэндумаў для вырашэнняу выжнейшых пытанняў краіны. У лістападзе 1996г. па ініцыятыве прэзідэнта А.Г. Лукашэнка быу праведзяны рэферэндум, на падставе якога былі унесяны змяненні і дапауненні у Канстытуцыю 1994г. Абноулены тэкст набыу сілу 27 лістапада 1996г. ён складаеца з прыамбулы, 9 раздзелау і 146 артыкулау. Адпаведна артыкула 74 рэферэндумы назначаюцца прэзідэнтам. Раней вярхоуным саветам. Канстытуцыя адлюстроувае замацаванне поунага дзяржаунага суверэнітэту унітарнай, дэмакратычнай, сацыяльнай прававой дзяржавы, адраджэнне Беларускай нацыі, культуры, прызнане поунай абароны і роуных магчымасцей для развіцця усіх формаў уласнасці. У якасці галоцнага прынцыпа фарміравання прававой дзяржавы канстытуцыя выдзяляе падзел уладау выканаучай, распарадчай і судовай. У канстытуцыі была заменена назва дзяржавы- Рэспубліка Беларусь. Канстытуцыя забараняе стварэнне і дзейнасць палітычных партый і інш. грамадскіх аб’яднаняу. Артыкул 17 прадугледжвае акрамя дзяржаунай прыватную уласнасць. Значна пашыраны права прэзідэнта: ён мае права распускаць абедзьве палаты нацыянальнага сходу, прызначаць на пасаду, уключаючы і вышэйшыя і зняць з яе. Пасля рэферэндума 1996г. зменена назва і прававы статус урада, які атрымау назву “Савет міністрау”. Начале стаіць прэмьер-міністр. Палаты прадстаунікоу рыхтуе праекты законау і прымае іх. Савет Рэспублікі зацвярджае ці адменяе законы, якія прыняла ніжняя палата. Вызначаны прынцыпы фарміравання і характар паўнамоцтвай канстытуцыйнага суда, камітэта дзяржаунага кантролю мясцовых прадстаунічых органау народа савета труда. У канстытуцыі таксама акрэслены паунамоцтвы суда і пракуратуры, фінансава-крыдытнай сістэмы.
СІСТЭМА АРГАНІЗАЦЫІ ОРГАНАЎ УЛАДЫ.
У адпаведнасці з Канстытуцыяй рэспублікі 1994г. са змяненнямі і дапаўненнямі Беларусь унітарная дэмакратычная сацыяльная прававая дзяржава. Народ ажыцяуляе уладу непасрэудна і праз прадстаунічыя органы. У аснову падыходау да фарміраваня прававой дзяржавы пакладзены прынцып падзелу улад (заканаучы, ваканаучы і судавай). Такі падзел мае на мэце не толькі іх узаемадзеянне, але стрымванне адна адну дзеле дасягнене збалансаванага выніку у вырашэнні складаных задач. Кірауніуом дзяржавы у васабленнем адзінства народа гарантам рэалізацыі правоў і свабод грамадзяніна, актыуных напрамкау унутранай і знешняй палітыкі з’яўляецца прызідэнт. Прэзідэнт забяспечвае палітычную і эканамічную стабільнасць, пераемнасць і заемадзеяння органаў дзяражаунай улады. Адпаведна канстытуцыі прэзідэнт не узначальвае не адну з галін улады, ен практычна самастойна фарміруе урад, прызначае на пасады старшын абласных, Мінскага гарадскога выканаучых камітэтау, вызначае структуру урада і валодае правам быць старшынёй на пасяджэннях савета міністраў. Прэзідэнт валодае правам заканадаўчай ініцыятывы і можа выдаваць часовыя дэкрэты, якія маюць сілу закона (раздзел 4), выбіраецца на 5 гадоу прамым галасаваннем. Прэзідэнт мае права увесці дзяржауны інстытут і скачаваць яго, прызначыць на пасаду і зняць з яе. Вышэйшым прадстаўнічым і заканадаўчым органам улады з’яуляецца парламент- Нацыянальны сход (замест вярхоўнага савета з 1996г.). Ён складаецца з дзвюх палат: палаты прадстаунікоу (110 дэпутатаў) і савета рэспублікі (палаты тэрытарыяльнага прадстауніцтва. Ад кожнай вобласці і Мінска тайным галасаванем выбіраюцца на паседжаннях дэпутатаў мясцовых саветаў па 8 членаў Савета Рэспублікі. 8 членам гэтага савета назначаюцца прэзідэнтам. Усяго 64 сенатары. Тэрмін палнамоцтваў 4 гады. Палаты збіраюцца на дзве сесіі у год 2 кастрычніка не больш як на 80 дзён і 2 красавіка не больш чым на 90 дзён. Галасаване у парламенце адкрытае акрамя кадравых пытанняў. У функцыі палаты прадстаунікоу уваходзяць: разгляд праектау законаў, назначэнне выбараў прэзідэнта (не пазнем чым за 5 месяцаў), выказваць згоду на прызначэнне прэмьер-міністра, адстауку прэзідэнта, адмену распараджэнняў старшыні палаты прадстаўнікоў і гэтак далей. У адпаведнасці з канстытуцыяй Савет Рэспублікі (верхняя палата парламента) адабрае або адхіляе прынятыя Палатай Прадстаунікоў пасля дзвюх чытанняў праекта законау, законапраекты аб унясенні змяненняў і дапаўненняў у Канстытуцыю і тлумачэнні Канстытуцыі. Члены Верхняй палаты даюць згоду на назначэнне прэзідэнтам старшыні Канстытуцыйнага суда, старшыні і судзяў вярхоўнага суда, старшыні і судзяў вышйшага гаспадарчага суда, старшыні цэнтральнай камісіі па выбарам і правядзенні рэспублікансскіх рэферэндумаў генеральнага пракурора, старшыні і членаў праулення нацыянальнага банка абіраюць 6 судзяў канстытуцыйнага суда, абіраюць 6 членаў цэнтра Выбаркама, прымаюць рашэнне аб роспуску мясцовых саветаў дэяпутатаў у тым ліку і тых, якія не адпавядаюць заканадауству і гэтак далей (раздзел 4). Апрача прэзідэнта і парламента правам заканадаучай ініцыятыве валодаюць урад, грамадзне, якія маюць права голасу у колькасці не меньш 50 000 чалавек і могуць яго рэалізаваць у Палаце Прадстаунікоу (артыкул 99). Выканаучай уладай у РБ валодае Савем Міністраў, члены якога прызначаюцца і вызваляюцца прэзідэнтам. Гэта цэнтральны орган дзяржаунага кіравання. Крад у сваей дзейнасці праз праваздачным прэзідэнту і адказны перад парламентам. Урад кіруе сістэмай падпарадкаваных яму органау дзяржаунага кіравання і іншых органаў выканаўчай улады. Урад складаецца з прэмьер-міністра, яго наместнікаў і міністрау. Прэмьер-міністр назначаецца прэзідэнтам са згоды палаты прадстаунікоу (раздзел 4). Урад распрацоўвае асноуныя напрамкі унутранай і знешняй палітыкі, прымае меры па іх рэалізацыі, распрацоувае і прадстауляе прэзіднту для унясення у парламент праект рэспубліканскага бюджэту і справаздачу аб яго выкананні, забяспечвае правядзення адзінай эканамічнай грашовай палітыкі, забяспечвае выкананне канстытуцыі, законау і дэкрэтау, указау і распараджэнняў прэзідэнта. Урад як і прэмьер-міністр выдаюць у межах сваёй кампітэнцыі. Мясцовае упрауленне і самакіраванне ажыцяуляецца грамадзянамі пераважна праз мясцовыя саветы дэпутатау адпаветных адміністрацыйна-тэрытарыяльных падзелау (выбары на 4 гады). Гэта суб’екты выканаучай улады у выглядзе абласных, раёных, гарадскіх, пасялковых і сельскіх выканаучых камітэтау, адзелау і упрауленняу абласных, раенных і гарадскіх выканкамау. Судовая улада у Рэспубліцы прадстаулена судамі, іх сітэма будуецца на прынцыпах тэррытарыяльнасці і спецыялізацыі. Судаводства вызначаецца законам. Суды ажыцяуляюць правасудзе на аснове Кас=нстытуцыі і прынятых у адпаведнасці з ёю нарматыўных і прававых актау. Вышэйшая урада у Беларусі належыць судам: Канстытуцыйнаму, Вышэйшаму, Высшэму Гаспадарчаму судам (раздзел 4). Наглад за дакладным выкананнем нарматыунай прававой базы у Рэмпубліцы ажыцяуляе пракуратура. Генеральны пракурор назначаецца прэзідэнтам са згоды савета рэспублікі (раздзел 6). У працэсе станаулення суверэннай дзяржавы рэарганізоуваецца судовая сістэма. Справа у тым, што сфарміраванная раней сістэма органау юстыцыі на забяспечвала выкананне прыдатных юстыцыі у прававой дзяржаве. 23 красавіка 1992г. вярхоуны савет рэспублікі прыняу пастанову “Аб канцэпцыі судова-прававой рэформы у РБ”. Яна нацэльвае на стварэнне самастойнай і незалежнай судовай улады асноунага гаранта забеспячэння правоў і свабод грамадзян іншых удзельнікаў праваадносін, заканадаучага забеспячэня, рэалізацыі дэмакратычных прынцыпау арганізыцыі і дзейнасці праваахоуных органау, адпавядаючых агульнапрынятым нормам міжнароднага права. Адсюль меркуецца пераход да разгляду большасці судовых спраў судзямі асабіста, прадугледжвалася называць іх міравымі судзямі, стварэнне суда прысяжных для разгляду пэунай катэгорыі крымінальных спрау па жаданні абвінавачаннага, калі яму пагражае смяротнае пакаранне. Разгляд астатніх спраў прафісійным калігініальным судом, знаданнем яму правоу апіляцыйнай інстанцыі. Сцягам часам высвітлілася недастатковая кацэпцыя. Справа ускладняецца на фоне ….., недахопау спецыялістау, сродкау з улікам росту судзейскага корпуса у 1997г. указам прэзідэнта уведзены пасады судзяу па адміністрацыйных справах. Такім чынам праводзіца лінія, накіраваная на тое, каб адміністрацыуныя спагнанні прыміняліся у асноунымі судамі. У надзеі паляпшэння узаемадзеяння з апіратыунымі работнікамі міліцыі намечаецца рэфома папярэдняга следства. Шляхам выдзялення следчага апарата з падначаляння мясцовых і рэспубліканскіх органау унутраных спрау. Па яго стварэнні мяркуецца будзе забяспечана працэсуальная самастойнасць следчых, павышаны статус апошніх. Задача, паскорыць правядзенне судовай прававой рэформы, бо суды, якія дзейнічаюце не у стане выканаць задачы часу. Судовая улада у Беларусі будуецца на прынцыпах тэрытарыяльнасці і спецыялізацыі сістэмы судоў. У адпаведнасці з артыкуламі 1 і 17 закона “аб судаводстве і статусе судзяу у РБ” студзень 1995г.
Судовую сітэму складаюць:
1. Вярхоуны суд (Валянтін Суканаў)
2. Абласныя, Мінскі гарадскі, Раённыя, гарадскія суды
3. Беларускі ваены суд, Міжгарнізоныя ваенныя суды, Ваенныя трэбуналы, якія у студзені 1992г. былі уключаны у рэспубліканскую сістэму судоу
4. Вышэйшы гаспадарчы суд (Віктар Камянкоў), гаспадарчыя суды абласце, і прыроуненыя да іх суды, а таксама гаспадарчыя суды гарадоу і раёнаў бярэ пачатак са скасаванага у студзені 1991г. дзяржаунага арбітража.
Першыя дзве сістэмы адносяцца да сістэмы агульных судоў, трэцяя- да спецыялізаванай. Судауладкаванне вызначаецца законам, правасудзе – на аснове спаборнасці і роунасці бакоу у працэсе. У агульных і гаспадарчых судах магчыма утварэнне спецыялізаваных калегій, а у выпадках прадугледжаных законам могуць быць утвораны спецыялізаваныя суды: па справах непауналетніх, сямейных справау, адміністрацыйныя, зямельныя, падатковыя, суд аб банкрудстве і іншыя. Гэтыя суды павіны не толькі павысіць якасць правасудзя, але і разгрузіць звыклыя гаспадарчыя суды. Закон вызначае паунамоцтвы, структуру асобных звенняу судовай сістэмы, правы і абавязкі старшынняў судоў і іхх намеснікаў. У мэтах узмацнення гарантау правоу асобы закон (артыкул 53) НАДЗЕЛЯЕ ПРЫЗІДЫУМ Вярхоунага суда правамі касацыйнай інстанцыі аддносна да спрау разгляджаных Вярхоуным судом па першай інстанцыі. Гэтыя і іншыя новавядзенні закона павышаюць гарантыі правоў асобы, аднак не да канца, думаеца памеры завяршэння рэформы судовай сістэмы, якасць яе дазначна палепшыцца. У судовую сістэму уключаны і канстытуцыйны суд. Ен закліканы забяспечваць адпаведнасць нарматыуна-прававых актау канстытуцыя рэспублікі. Разгляд спрэчак аб праве, спрау аб юрыдычнай адказнасці на уваходзіць у яе кампітэнцыю. Канстытуцыйны суд складаецца з 12 судзяў, 6 з іх назначаецца прэзідэнтам Беларусі, 6 выбіраюцца Саветам рэспублікі. Старшыня суда назначаецца прэзідэнтам са згоды Савета Рэспублікі. Кампітэнцыя прэзідэнта РБ вызначана законым ад 21 лютага 1994г. “аб прэзідэнце РБ” палажэнні якога увайшлі у новую Канстытуцыю Рэспублікі.
У знакомых во Владивостоке в этом году образовалась большая стая щенков Бигля, занимаются продажей. продажа щенков бигля во владивостоке , не дорого.
Метки текущей записи:
закон, норм, палата, парламент, права, право, рэформы, Сорокин, статус
Больше из этой рубрики
- Беларусь ва умовах набыця суверенітэту і дзяржаунасці (канец 1980-ых па цяперашні час)
- БССР у гады Другой сусветнай вайны 1939-1945гг. Вялікая айчыйная вайна 1941-1945гг.
- На месцовым заканадаўстве і звычаёвым праве….
- Грамацка-палитычны лад и права Беларуси у складзе Рэчы Паспалітай 1569-1795гг.
- Грамадска-палітычны лад и права на Беларуси у перыяд рэвалюцыйных перамен і нацыянальна-дзяржаунага самавызначэння Беларусі 1917-1921гг.
Оставьте комментарий!
Вы должны быть авторизированы чтобы оставлять комментарии.